Review article    |    Open Access
Culture Academy 2023, Vol. 3(1) 104-123

Türk Kültüründe Başı Öne Eğme: Semâ Ayini Bağlamında Bir Değerlendirme

İlknur Bozkır Özdemir

pp. 104 - 123

Publish Date: July 30, 2023  |   Single/Total View: 4/3   |   Single/Total Download: 4/3


Abstract

Sosyal bir varlık olan insanoğlu, tarihsel süreç içerisinde sözlerini jest ve mimikleri ile desteklemiş hatta bazı durumlarda duygu, istek ve düşüncelerini sadece beden hareketleri ile anlatmakla yetinmiştir. Bu nedenle çok gelişmiş bir beden dili iletişim sistemi geliştirmiştir. Bunlardan bir tanesi de bu araştırmanın konusu olan Türk kültüründe başı öne eğme hareketidir. Bu hareketin taşıdığı anlamlar ve işlevleri en eski tarihî kaynaklarımızdan olan Göktürk Yazıtları, Divanü Lûgat-it-Türk, Kutadgu Bilig ve Dede Korkut Kitabı özelinde analiz edilerek kültürümüzde yüzyıllardır varlığını koruyan sözsüz ve maddî halkbilimi ürünlerinden semâ ayini bağlamında baş hareketleri ve anlamları, kültürümüzde baş eğme, boyun eğme, baş kesme hareketlerinin anlamları ve farklı işlevleri üzerinde durularak tarihsel süreç içerisinde bu hareketin izleri sürülmeye çalışılacaktır. Bu bağlam içerisinde baş eğme, boyun eğme, baş kesme hareketlerinin İşlevsel Halkbilimi Kuramı ışığında kabul, ret, selamlama, hürmet gösterme, saygı gösterme, kabullenme, direnmekten vazgeçme, şükretme, utanma, kutsiyet atfetme, sosyalleşme, sosyal statü belirleme, birleştirme, kaygı ve sıkıntı duyma gibi açık ve gizli işlevleri üzerinde durulacaktır. Söz konusu hareketin Türk kültürü içerisinde kalıplaşmış bir davranış kalıbı oluşturup oluşturmadığı, başa mukaddes özellikler yüklenmesi üzerinde durularak günümüzdeki kullanım alanları ve anlamaları, tarihsel kaynaklarda yer alan örnekler içerisindeki anlamları ve işlevleri ile semâ ayini içerisindeki kullanımları, anlamları ve işlevleri ortaya konulacaktır.

Keywords: Baş eğme, baş kesme, beden dili, Türk kültürü, semâ ritüeli


How to Cite this Article?

APA 7th edition
Ozdemir, I.B. (2023). Türk Kültüründe Başı Öne Eğme: Semâ Ayini Bağlamında Bir Değerlendirme. Culture Academy, 3(1), 104-123.

Harvard
Ozdemir, I. (2023). Türk Kültüründe Başı Öne Eğme: Semâ Ayini Bağlamında Bir Değerlendirme. Culture Academy, 3(1), pp. 104-123.

Chicago 16th edition
Ozdemir, Ilknur Bozkir (2023). "Türk Kültüründe Başı Öne Eğme: Semâ Ayini Bağlamında Bir Değerlendirme". Culture Academy 3 (1):104-123.